Budowanie odporności to z pewnością jedno z naszych najważniejszych zadań na drodze zdrowego życia. Należy o nią dbać przez cały czas, ale zwłaszcza przełom lata i jesieni powinien być okresem wzmożonych starań w tym zakresie.
W medycynie chińskiej pojęcie odporności silnie związane jest z energią obronną Wei Qi, krążącą blisko Powierzchni naszego ciała i odpowiedzialną m.in. za kontrolę temperatury organizmu oraz otwieranie i zamykanie porów skóry. W najstarszym tekście klasycznym tej tradycji medycznej zostało napisane: „Wei Qi pochodzi z wody i ziaren (pożywienia)” (Neijng Suwen).
Dla naszej kondycji duże znaczenie ma to, by Wei Qi była nie tylko dobrze odżywiona (znaczenie diety na układ pokarmowy, stan śluzówek i mikrobioty jelitowej), lecz także rozprowadzana po naszym ciele (za co odpowiedzialne są Płuca) oraz podtrzymywana w swobodnym przepływie (decyduje o tym funkcjonowanie Wątroby).
Dietetyka w medycynie chińskiej
Dieta powinna być zindywidualizowana (uwzględniająca nasze zapotrzebowanie energetyczne, ale też choroby czy niedobory), zróżnicowana sezonowo (oparta na produktach dostępnych o danej porze roku i dających się zakonserwować w sposób naturalny poprzez kiszenie, suszenie czy zasalanie), zapewniająca produkcję odpowiedniej ilości Qi, Płynów Ciała (m. in Krwi) oraz zapobiegająca gromadzeniu się Wilgoci (pojawia się, gdy Śledziona i Żołądek nie spełniają swoich funkcji Transportu i Transformacji).
Niezwykle ważne jest, by żywność była poddana odpowiedniej obróbce termicznej, bo zgodnie z medycyną chińską pozwala to podtrzymywać w naszym organizmie ogień trawienny, a nasza dieta jest wówczas lżej strawna. Zaleca się regularne spożywanie pokarmów gotowanych i ciepłych. Nie wyklucza to jednak jedzenia produktów surowych. Każdy dzień warto rozpocząć od wypicia ciepłej, przegotowanej wody (pobudza do pracy cały układ pokarmowy – wspomaga produkcję kwasu solnego, enzymów trzustkowych, żółci).
Jedzenie ciepłych gotowanych posiłków ma ogromne znaczenie również z punktu widzenia utrzymywania odpowiedniej jakości Płynów Ciała, co nie jest związane tylko z nawodnieniem, lecz także odpowiednim wspieraniem układów immunologicznego, krwionośnego, hormonalnego i nerwowego. Z tego względu szczególnie korzystne dla naszego zdrowia jest spożywanie gotowanych i pieczonych warzyw i owoców, zwłaszcza w formie zup, kremów, potrawek, gulaszy, kompotów. Warto przy okazji dodać, że zbyt rzadko korzystamy z mających korzystny wpływ na naszą odporność grzybów (wspierają one nasze Yin, Esencję, a ich bogactwo w polisacharydy znakomicie odżywia naszą mikrobiotę i uszczelnia barierę jelitową!).
Sprawą dużej wagi jest regularne spożywanie posiłków, a zwłaszcza dbałość o ciepłe, gotowane śniadanie, najlepiej spożyte między godziną 7 a 9 rano. W Chinach popularny jest kleik ryżowy (tzw. congee), do którego można dodać/dołączyć np. drób, jajka, warzywa, orzechy, nasiona roślin oleistych, imbir, zioła, strączki, ziarna zbóż. Produktami korzystnymi dla naszej odporności są także np.: miód, masło, kasza jaglana.
Komponując sprzyjające budowaniu odporności posiłki, warto pamiętać o przyprawach (przede wszystkim tych o smaku ostrym i gorzkim), które wspierają trawienie i wyprowadzenie zbędnej Wilgoci z organizmu, takich jak: kardamon, imbir, kurkuma, nasiona kopru włoskiego. Nie zapominajmy też o takich dodatkach, jak kolendra, zielona pietruszka, skórka mandarynki, goździki.
W medycynie chińskiej obowiązuje zasada „podobne lecz podobnym”, dlatego uznaje się, że produkty o kolorze:
Zielonym – odżywiają szczególnie Wątrobę i Pęcherzyk Żółciowy,
Czerwonym – odżywiają głównie Serce i Jelito Cienkie,
Żółtym i pomarańczowym – odżywiają szczególnie Żołądek i Śledzionę,
Białym – odżywiają szczególnie Płuca i Jelito Grube (warto np. docenić zwłaszcza dostępną przez cały rok białą rzodkiew, świetnie wspierającą nagromadzoną w Płucach Wilgoć i Śluz. Ta grupa produktów, przede wszystkim warzyw ma ogromne znaczenie dla wzmacniania odporności jesienią),
Czarnym – odżywiają szczególnie Nerki i Pęcherz Moczowy.
Co oprócz diety wzmacnia naszą odporność?
Dobry jakościowo sen – ważna jest regulacja rytmu dobowego, kładzenie się spać około godziny 22, aby między 23 a 3 być w głębokiej fazie snu, bo wtedy najlepiej regeneruje się całe nasze ciało;
Aktywność fizyczna – odpowiednio dobrana do potrzeb i możliwości;
Kontakt z naturą – w każdej formie;Umiejętność radzenia sobie z trudnymi emocjami (obciążają psychicznie) i unikanie stresu (powoduje niekorzystny dla naszego organizmu zastój energii Qi).
Ciekawe😊
Cytryniec chiński (Wu Wei Zhi) – zioło, które zawiera unikatowe związki (niektóre występują tylko w nim, np. schizandryna), ma bardzo oryginalny smak (można w nim wyczuć każdy z pięciu podstawowych smaków); wzmacnia Wątrobę i Nerki, poprawia nie tylko odporność, lecz także funkcje poznawcze; polecany dla osób starszych. Świetny dodatek np. do kompotów. Dziś coraz bardziej zajmuje się nim nauka zachodnia.
Oprócz tego zainteresuj się m. in.: korzeniem traganka błoniastego czy korzeniem dzwonkowca wschodniego.
Ciepła i przegotowana woda uważana jest w krajach Dalekiego Wschodu za lekarstwo.
Biały grzyb mun (trzęsak morszczynowaty) – wspiera odporność, układ nerwowy, funkcjonowanie mózgu, daje wsparcie w trakcie i po leczeniu onkologicznym; jest już dostępny na polskim rynku także w postaci suplementów.
Ważne! Zawsze idź za głosem swojej intuicji i do niczego się nie przymuszaj.
Skutki naszych wyborów żywieniowych oraz ich wpływ na odporność i zdrowie często widać dopiero po trzech miesiącach.
Nawet żywienie terapeutyczne powinno być smaczne.
Nieuporządkowane emocje mogą być głównym czynnikiem chorobotwórczym, uruchamiając kolejne etapy szkodliwego dla nas procesu: zaburzenie energetyczne, zaburzenie emocjonalne, zaburzenie fizjologiczne.
Materiał na podstawie LIVE’a Piotra Łysoniewskiego przeprowadzonego dla Fundacji Bądź 30 sierpnia 2023 roku (pełne nagranie TU). Tekst spisała Urszula Kowalczuk.